|
Aan wie de catacomben hun naam te danken hebben, is niet helemaal duidelijk. Ze heete Domitilla en behoorde tot de familie van de Flavii, waartoe ook de Romeinse keizers van 69 tot 96 behoorden; maar in die familie zijn twee Domitilla's: de ene was getrouwd met Flavius Clemens die in het jaar 95 consul was. Zij was de kleindochter van keizer Vespasianus en de nicht van keizer Domitianus en eigenaresse van het terrein waar de catacomben zijn. De andere was de nicht van deze consul Flavius Clemens; zij werd in de vierde eeuw als martelaar vereerd.
De onderaardse gangen hebben een totale lengte van 17 km, verdeeld over voornamelijk twee etages al zijn er hier en daar ook drie en zelfs vier etages. Ze zijn gegraven in de 2e tot de 5e eeuw met zeven heidense hypogea (onderaardse grafkamers) als vertrekpunten.
Al sinds de oudheid staan deze catacomben bekend als de begraafplaats van de martelaren Nereus en Achilleus, twee christelijke soldaten die martelaar zijn geworden tijdens de christenvervolging onder - waarschijnlijk - Diocletianus. Hun lichamen zijn omstreeks 300 in een crypte op het derde niveau bijgezet. Die crypte werd in de 4e eeuw verbouwd tot een bakstenen basilica van 31 meter lang die gedeeltelijk boven de grond uitstak. In de 9e eeuw is het gebouw ingestort en in de jaren 1873-74 is het weer uitgegraven. Het was een onregelmatig gevormd gebouw met een narthex (voorhal) en drie beuken die door hergebruikte zuilen met hergebruikte kapitelen (spolia) van elkaar gescheiden waren. Hiervan zijn de resten te zien, evenals van de schola cantorum (koor) en van het altaarciborie.
Er zijn enkele bijzondere fresco's: de onthoofding van een martelaar (Achilleus (?)); en - in een grafkamer achter de absis - een voorstelling van de overleden Veneranda die de hemel wordt in geleid door de martelares Petronilla.
Het zogenaamde Hypogeum van de Flavii is een oudere grafkamer met muurwerk en fresco's uit de 2e of 3e eeuw. Hier dichtbij is een arcosoleum (nisgraf) met muurschilderingen uit de 2e eeuw. Andere delen van de catacomben, die doorgaans niet te bezichtigen zijn, zijn rijk versierd met muurschilderingen uit de 3e en 4e eeuw. Doordat er uit de eerste vier eeuwen van onze jaartelling fresco's zijn, is de ontwikkeling van de Romeinse en vroegchristelijke schilderkunst in deze catacomben goed te volgen.
|
